کد مطلب:22674 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چگونه مي توان با ائمه ارتباط معنوي پيدا كرد؟

هرگونه ارتباط محبت آميز و قلبي مبتني بر معرفت و شناخت است، اگر عشقي بر اثر يك آشنايي و ديدار زودگذر حاصل شود احتمال زوال و فروپاشي آن بسيار زياد است، چنانكه با ملاقات نكردن طرف مقابل و يا ديدن يك حالت و يا حركت ناپسند از وي، علاقه اش برگشته و احياناً به تنفر نيز تبديل شود ولي محبتي كه بين دو يار قديمي و يا دو همسر پس از مدت زماني ايجاد مي شود چون مبتني بر معرفت و شناخت از روحيات اخلاقي و ويژگيهاي شخصي وي است، براحتي از هم گسسته نمي شود، هم چنين است علاقه و محبت قلبي به اهل بيت(ع) كه اگر پس از معرفت مقام و جايگاه ايشان(ع) بدست آيد هيچگاه زايل نشده و بلكه هر لحظه رو به تزايد بوده و صاحب آن را به فلاح و رستگاري و همنشيني با ائمه اطهار(ع) در دنيا و آخرت موفق مي سازد. اگر شخص منصفي بدون پيش داوري خاصي تاريخ صدر اسلام را مطالعه كند برجستگي و رفعت مقام و شخصيت امام علي(ع) را بخوبي و روشني درك مي كند، كلمات حكمت آميز، خدمات بيشمار، حمايت قاطع از پيامبر اكرم(ص)، تقدم و سبقت در اسلام و ايمان شخصيت ممتازي از امام را جلوه گر مي سازد، اگر تنها به جملات و كلمات پيامبر اكرم(ص) نسبت به امام(ع) (كه در منابع اهل سنت و شيعه آمده است) توجه و با كلماتي كه پيامبر درباره صحابه جليل القدر مثل سلمان فارسي، ابوذر، عمار ياسر فرموده مقايسه شود فاصله غير قابل تصور وي با ديگر صحابه مشخص مي شود، هم چنين است توضيحاتي كه از پيامبر اكرم(ص) درباره فاطمه زهرا(س) و حسنين(ع) به ما رسيده است، حال اگر به خود اين بزرگواران از ديدگاه خودشان نگاه كنيم و توضيحات آنان را درباره خود ببنيم رفعت مقام آنان بيشتر بر ما آشكار مي شود، اخلاقي كه به ما ارائه كرده اند اخلاقي مترقي و پاكيزه و متناسب با روح و عقل انساني است، كلام و عقايدي كه بيان فرموده اند بسيار منطقي و عقلاني است، ارتباط عميق و عاشقانه شان با خداوند متعال (كه در مناجات و دعاهاي سوزناكشان مشهور است) عرفاني خالص و منطبق با فطرت الهي است. مطالعه احاديث نوراني آنها و تاريخ سرگذشت غمبار و عبرت آموزشان در معرفت مقام بلند ايشان بسيار موثر است. يكي از بهترين متني كه از ائمه درباره امام شناسي صادر شده زيارت جامعه كبيره است كه از امام هادي(ع) روايت شده، در اينجا فقراتي از اين زيارت عظيم القدر ذكر مي شود: سلام بر دعوت كنندگان بسوي خدا و راهنمايان بسوي آنچه كه رضايت خدا در وي است، كاملان در محبت الهي و اخلاص ورزندگان در توحيد خدا و اظهاركنندگان امر و نهي خدا... خداوند شما را براي علم خود برگزيد و براي غيب و نهان خود رضايت داد و براي سرورانش انتخاب نمود... خداوند شما را از گناه و ناپاكي دور گردانيد و از فتنه ها ايمن بخشيد، پس شما هم او را بزرگ داشتيد و ذكرش را ممتد گردانيديد و بخاطر او در آشكار و نهان مردم را نصيحت كرديد و براه راستش راهنمايي نموديد و جانهايتان را در راهش فدا نموديد و بر مصائبي كه در راهش فرود آمد صبر كرديد. پس هر كس از شما روي گرداند از دين فارغ شد و هر كس همراه شد به مقصد رسيد و حق همراه شما و در شما و از شما و بسوي شما است، بازگشت خلق بسوي شماست، حساب آن بر عهده شماست، هر كس شما را دوست دارد خدا را دوست داشته و دشمن شما دشمن خداست، شما صراط و راه قديم خدا هستيد، هر كس بسوي شما آمد نجات پيدا كرد و هركس روي گردانيد هلاك گشت خوشبخت كسي كه دوستي شما كرد و نگون بخت كسي كه با شما دشمني كرد. هر كس متابعت شما كرد بهشت جايگاه او و هر كس با شما مخالفت نمود دوزخ منزلگاه اوست، هر كس شما را انكار كرد كافر و هر كس با شما جنگيد مشرك است... كلام شما نور و امرتان رشد و وصيت شما تقوي و كارتان خير وعادت شما احسان و روش شما كرم است، هر كس خداي را قصد و آهنگ كند از شما شروع كرده و هر كس متوجه او باشد شما را اراده مي كند. من ثنا و وصف شما را نمي توانم برشمارم، بخاطر شما است كه قطرات باران فرو مي ريزد و بجهت شما غصه ها برطرف شده و مشكلات و خطرات زايل مي شوند...» خود آن بزرگواران نيز مقام نورانيت خود را «امام اهل زمين»، «ستون دين»، «دعوت كنندگان بسوي حق»، «امامان خلق»، «امينان خداوند بر مردم»، «محل رفت و آمد ملائكه»، «معادن علم»، «چراغهاي روشن در ظلمات»، «سرچشمه هاي حكمت»، «كشتي نجات»، «لسان صدق» و «گنجينه ايمان» معرفي كرده اند، ادعيه هاي وارده از آن بزرگواران نيز مملو از تعبيرات بلند و عبارات رسا در معرفي مقامات و فضايل ايشان است، خداوند متعال چهار هزار سال قبل از خلقت حضرت آدم(ع) اين ذوات مقدس را بصورت نوراني خلق و نام آنها را در ساق عرش نمايان ساخته بود، {V(بحارالانوار، محمدباقر مجلسي، ج 43، ص 52)V}. و تمام موجودات و ملائكه با اين ذوات نوراني آشنا بودند، چنانكه آدم(ع) پس از ارتكاب خطا و اخراج از بهشت برزخي براي استغفار با توسل به نام اين بزرگواران توبه كرد، يك توجه دقيق در روايات اين بزرگواران ما را متوجه اين نكته مي سازد كه خداوند براي جريان فيض خود در ميان خلايق و موجودات و ساختن الگو براي انسان كامل يعني خليفه خود در روي زمين و تشويق ديگران براي رسيدن به اين مقامات، اين ذوات مقدس را خلق نموده است و معرفت آنان را به مقام نورانيتشان همان معرفت خود و معرفت خود را همان معرفت مقام نورانيّت آنان دانسته است، {V(همان، ج 26، ص 1)V}. شايد ذكر اين مقامات و فضايل از نظر اهل سنت و معتقدين به ساير مذاهب غلوآميز و افراطي باشد، ولي علاوه بر اينكه پاسخ آنها بايد بنحوي داده شود دقت به اين نكته شايان توجه است كه انسان مطابق فطرت خود در مي يابد كه بين خداوند رب الارباب كه وجود مطلب و مطلق وجود است و بين انسان خاكي ملكي و ناسوتي كه تمام رفتار و كرماتش مطابق خلقتش ظلماني و تيره است سنخيّت و تناسبي نيست و رسيدن اين دو به هم بدون وجود واسطه اي كه نشاني از هر دو وجه نورانيت و ظلمانيت داشته باشد ممكن نيست، بعبارتي ديگر با وجود اينكه انسان خود جنبه اي الهي و روحي ملكوتي دارد ولي بجهت انس با عالم طبيعت و ماده غبار غليظي روي آن فطرت نوراني را پوشانده است و علاوه بر پيامبران و عقل كه هادي انسان بسوي توحيد هستند، وجود ائمه اطهار(ع) بعنوان حد واسطه كه جنبه ملكوتي بسيار قوي و فعالي داشته و در عين حال همانند ساير مردم زندگي مي كردند در بيداري انسانها ونزديكي آنها به خداوند بسيار ضروري و حياتي است، همانند پادشاهي كه بخاطر فاصله بسيار بين آنان و مردم عادي وسيله ارتباطي بين آنان كم است ولي وجود واسطه ها و شفيعان اين ارتباط را برقرار مي كند. در پايان توصيه هاي كاربردي چندي براي ايجاد رابطه قلبي با ائمه معصومين بيان مي شود: 1. ايجاد معرفت و شناخت از طريق مطالعه تاريخ زندگي، جريانات سياسي آن زمان، سخنان حكمت آميز آن بزرگواران، مطالعه و قرائت ادعيه و زيارات وارده درباره آنان، مطالعه روايات وارده درباره فضايل و مناقب آنان و نيز كتابهايي كه در شرح اين روايات و يا بيان اين گونه مطالب نوشته شده اند. 2. توسل و توجه به بارگاه قدس امامان(ع) در زمانها و مكانهاي خاص و خوشحالي و شادماني در ايام ولادت آنان و گريان و غمناك شدن در ايام شهادتشان 3. ايجاد سنخيّت روحي بين خود و آنان از طريق تهذيب نفس، ترك معاصي، انجام واجبات و نزديكي هر چه بيشتر به خداوند متعال.